24/06/12

Letras galegas 2013: Roberto Vidal Bolaño

A Academia escolleu a unha persoalidade do mundo teatral

Roberto Vidal Bolaño, Santiago de Compostela (1950-2002), foi un autor, escenógrafo e actor de teatro galego, ao que se lle adicará o Día das Letras Galegas en 2013.

Traxectoria

 Iniciouse no mundo teatral da man do grupo Antroido, co cal o actor representou as súas primeiras obras. Con Antroido acudiu ás Mostras de Teatro Abrente de Ribadavia (1973-1980), mostras nas que se dará a coñecer como dramaturgo e escenógrafo co pseudónimo de Julia Brens.
Vidal Bolaño foi un dos maiores artífices da profesionalización do teatro galego. Debido a ser despedido en 1977 do banco no que traballaba, este dramaturgo viuse na obriga de converter o Grupo Antroido na primeira compañía teatral galega. Tamén foi un dos primeiros directores que participaron do teatro institucional, levando ao taboado co Centro Dramático Galego en 1984 a obra da súa autoría Agasallo de sombras. No ano 2001, representou co Centro Dramático Galego a Rosalía que Ramón Otero Pedrayo escribira en 1958. As súas últimas actuacións foron co grupo Teatro do aquí, a súa compañía nos últimos anos.


A obra de Roberto Vidal Bolaño está marcada pola estética da derrota e a crítica da modeA obra de Roberto Vidal Bolaño está marcada pola estética da derrota e a crítica da modernidade. Talvez influído por Ramón Otero Pedrayo, defende unha certa recuperación do popular. Cultivou igualmente, como Otero, o teatro histórico, arredor da figura de Rosalía de Castro, obras que constitúen verdadeiros ensaios sobre a vida e obra da nosa poeta máis universal. Porén, unha das súas maiores influencias foi o teatro de Valle-Inclán, a quen menciona varias veces ao longo da súa obra. As súas obras recollen e mesturan as correntes estéticas do realismo, simbolismo, surrealismo e expresionismo. Nas súas pezas cóidase o diálogo co público. [editar] Representacións destacadasVidal Bolaño destacou como actor, director, escenógrafo e iluminador. Entre outras, podemos citar: Laudamuco, señor de Ningures (1976) Bailadela da morte ditosa (1980) A casa dos afogados (de Miguel Anxo Fernán-Vello) Rosalía (de Ramón Otero Pedrayo) (1985) Caprice des Dieux (1985) Anxeliños. Comedia satánica (1996) Mar revolto (2001) [editar] Obras escritas destacadasEntre as súas moitas obras, sobrancean: Laudamuco, señor de Ningures (1976, Pico Sacro). Bailadela da morte ditosa (1980, 1992, Sotelo Blanco). Agasallo de sombras (1992, El Correo Gallego). Cochos (1992, Sotelo Blanco). Días sen gloria (1992, Deputación da Coruña). Saxo tenor (1993, Xerais). As actas escuras (1994). Touporroutou da lúa e do sol (farsada choqueira para actores e bonecos, ou viceversa) (1996, AS-PG). Doentes (1998, Deputación da Coruña) (levada ao cinema en 2011 co título homónimo de Doentes). A ópera de a patacón: versión libre para charanga e comediantes pouco ou nada subsidiados (1998, Xerais). Rastros (1998, Positivas). O día que os chífanos deixaron de zoar. A burla do galo (2000, Xunta de Galicia). Mar revolto (2001, Xunta de Galicia). Animaliños (2003, Follas Novas). Integral (2003, Embora). [editar] EnsaioPerspectivas do teatro galego actual (2002). [editar] Premios e mencións honoríficasAbrente (1976), con Laudamuco señor de Ningures. Abrente (1978) Mención Especial (Memorias de mortos e ausentes). Abrente (1980), con Bailadela da Morte Ditosa O Facho (1977). Mención honorífica con Xaxara, Paniogas, Tarelo, o Rapaz e o Cachamón ou trocar en rato pequeno o meirande xigantón. O Facho (1979) Mención honorífica con Ruada das papas e do unto. Medalla de ouro (Premio cidade de Valladolid) (1983-1984) por unha adaptación teatral de textos de Xosé Luís Méndez Ferrín. Premio Rafael Dieste Premio Álvaro Cunqueiro Premio Xacobeo (1992) Premio Eixo Atlántico Premios Max de Teatro (2001) (mellor texto de teatro en lingua galega) Día das Letras Galegas 2013 rnidade. Talvez influído por Ramón Otero Pedrayo, defende unha certa recuperación do popular. Cultivou igualmente, como Otero, o teatro histórico, arredor da figura de Rosalía de Castro, obras que constitúen verdadeiros ensaios sobre a vida e obra da nosa poeta máis universal. Porén, unha das súas maiores influencias foi o teatro de Valle-Inclán, a quen menciona varias veces ao longo da súa obra.
As súas obras recollen e mesturan as correntes estéticas do realismo, simbolismo, surrealismo e expresionismo. Nas súas pezas cóidase o diálogo co público.

Representacións destacadas

Vidal Bolaño destacou como actor, director, escenógrafo e iluminador. Entre outras, podemos citar:
  • Laudamuco, señor de Ningures (1976)
  • Bailadela da morte ditosa (1980)
  • A casa dos afogados (de Miguel Anxo Fernán-Vello)
  • Rosalía (de Ramón Otero Pedrayo) (1985)
  • Caprice des Dieux (1985)
  • Anxeliños. Comedia satánica (1996)
  • Mar revolto (2001)

Obras escritas destacadas

Entre as súas moitas obras, sobrancean:
  • Laudamuco, señor de Ningures (1976, Pico Sacro).
  • Bailadela da morte ditosa (1980, 1992, Sotelo Blanco).
  • Agasallo de sombras (1992, El Correo Gallego).
  • Cochos (1992, Sotelo Blanco).
  • Días sen gloria (1992, Deputación da Coruña).
  • Saxo tenor (1993, Xerais).
  • As actas escuras (1994).
  • Touporroutou da lúa e do sol (farsada choqueira para actores e bonecos, ou viceversa) (1996, AS-PG).
  • Doentes (1998, Deputación da Coruña) (levada ao cinema en 2011 co título homónimo de Doentes).
  • A ópera de a patacón: versión libre para charanga e comediantes pouco ou nada subsidiados (1998, Xerais).
  • Rastros (1998, Positivas).
  • O día que os chífanos deixaron de zoar.
  • A burla do galo (2000, Xunta de Galicia).
  • Mar revolto (2001, Xunta de Galicia).
  • Animaliños (2003, Follas Novas).
  • Integral (2003, Embora).

Ensaio

  • Perspectivas do teatro galego actual (2002).
Ao longo da súa carreira tivo numerosos premios e mencións entre os que destacan o Rafael Dieste e Max de teatro.

 

18/06/12

Xornada de avaliación dos CELGA

O 28 de xuño en Santiago

A CTNL organiza unha Xornada de análise e avaliación dos Celga, co obxectivo de analizar o sistema de formación e de acreditación e de facer unha proposta de mellora. Terá lugar o 28 de xuño na Facultade de Comunicación de Santiago de Compostela e o prazo de inscrición está aberto.

 
  Obxectivos xerais
-Analizar e avaliar o sistema de acreditación do coñecemento de galego.
-Analizar e avaliar o sistema de formación en lingua para persoas adultas.
-Facer unha proposta de mellora tanto do sistema de acreditación como do sistema de formación en lingua galega.

Contidos que se tratarán
-Análise e avaliación xeral da implantación dos Celga dentro do proceso de normalización lingüística: a capacitación real da cidadanía e do persoal da administración e os requisitos en procesos selectivos, listaxes de contratación, etc.
-Análise e avaliación do sistema de acreditación dos Celga: as validacións e o modelo de acreditación.
-Análise e avaliación dos cursos de formación preparatorios: organización e xestión, metodoloxías e contidos, profesorado, selección de persoal e condicións laborais, etc.
-Proposta xeral de mellora do sistema.

Persoas destinatarias
-Profesorado colaborador de cursos Celga.
-Avaliadores/as das probas Celga.
-Técnicos/as de normalización lingüística.
-Responsábeis de entidades relacionadas coa lingua.
-Persoas interesadas en xeral.

Lugar
-Auditorio da Facultade de Ciencias da Comunicación da Universidade de Santiago de Compostela [Localización]

Dinámica da xornada
-A idea é que esta xornada sirva para analizar e avaliar tanto o sistema de acreditación do coñecemento do galego e a súa implantación, como o sistema de formación en lingua para persoas adultas e, a partir de aí, facer unha proposta de mellora. Para iso, na xornada haberá diversos relatorios e mesas de traballo sobre aspectos concretos do sistema e espazos para o debate. Partirase dun documento base de análise e proposta que será discutido, completado, etc. Este borrador-proposta de documento seralles remitido ás persoas anotadas uns días antes da xornada.

Inscrición
-A inscrición é de balde, e debe facerse a través do formulario que está ao final desta información.
-O número de prazas está limitado a 200, que se adxudicarán por orde de inscrición, dándolles preferencia, en todo caso, ás/aos socias/os da CTNL.
-O prazo de inscrición remata o 23 de xuño, e a listaxe de persoas admitidas publicarase no web da CTNL o día 25 de xuño.
 

16/06/12

A Praza de María Pita celebra o 50 aniversario das Letras Galegas

O acto 'Cincuenta Voces', que se celebrará na coruñesa praza de María Pita o sábado 16 de xuño ás 18 horas, conmemora as 50 figuras homenaxeadas na historia do Día das Letras Galegas.

A Banda Municipal da Coruña dará comezo ao acto interpretando tres pezas de distinto xénero: Unha noite na eira do trigo, Negra Sombra e Brincadeira. Deseguido, o secretario da Real Academia Galega, Xosé Luís Axeitos, presentará o programa desta celebración e, ao seu remate, o alcalde do Concello da Coruña, Carlos Negreira Souto, saudará ás autoridades e ao público presente, dándolles a benvida.
Tras a apertura, a palabra das cincuenta figuras homenaxeadas na historia do Día das Letras Galegas poderá escoitarse na voz dos alcaldes ou representantes dos concellos que as acolleron. Ao tempo que as palabras de Rosalía de Castro, Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, Manuel Murguía, María Mariño ou Valentín Paz Andrade resoan na praza de María Pita, mocidade chegada de distintos lugares da xeografía galega homenaxearán os nosos escritores nun acto ritual. Desde Padrón chegarán pétalos de flores apañados na horta de Rosalía de Castro; de Pontecese recibirase arume arpado recollido a carón da casa de Eduardo Pondal; de Celanova achegarase terra da horta de Curros Enríquez; de Cambados traerán area recollida xunto á casa de Ramón Cabanillas; de Rianxo virán con auga do mar de Castelao, Dieste e Manuel Antonio; de Mondoñedo achegarán auga da Fonte Vella de Álvaro Cunqueiro e, por último, desde Courel recibiranse herbas apañadas onda a casa de Uxío.
A continuación, escoitaremos A lenda de Montelongo e, ao remate da peza, intervirá o presidente da Real Academia Galega, Xosé Luís Méndez Ferrín.
Pechará o acto o Presidente da Xunta.

15/06/12

Maratón de lectura na librería Nova Colón

36 horas lendo para reivindicar o libro de papel, @s libreir@s e as librerías 
Lectura no escaparate


03/06/12

Fálalle galego

En infantil escolle o galego


 Promoción da lingua (1985). Que tempos no que 
a Xunta  facía promoción  do uso do noso idioma